Zadzwoń i zapytaj o dogodny termin wizyty

533 383 623

Rak prostaty – śmiertelny wróg mężczyzn

Biopsja prostaty nie jest badaniem rutynowym. Wykonuje się ją w razie wystąpienia konkretnych objawów oraz nieprawidłowości w wynikach testów wczesnego wykrywania raka prostaty – gdy wyniki poziomu PSA (Swoistego Antygenu Sterczowego) przekraczają normę, a lekarz w badaniu per rectum wykrył nieprawidłowości. Wtedy lekarz może skierować pacjenta na biopsje prostaty aby ostatecznie stwierdzić obecność raka. Biopsja prostaty jest badaniem, podczas którego pobierane są drobne wycinki gruczołu krokowego do badania pod mikroskopem. Najbardziej miarodajnym badaniem jest biopsja gruboigłowa. Wykonuje się je pod kontrolą USG za pomocą specjalnej głowicy, którą wprowadza się do odbytu. Następnie ze zmienionych miejsc pobiera się materiał do analizy (badanie histopatologiczne). W ten sposób potwierdza się lub wyklucza obecność komórek rakowych, określa ich rodzaj i stopień złośliwości.

Jak przebiega biopsja prostaty?

Procedura ta polega na pobraniu próbki tkanek prostaty i ocenie jej pod mikroskopem. Igłę wprowadza się na ogół przez ścianę odbytnicy, przy czym bardzo pomocne jest USG transrektalne (można dzięki niemu obserwować wprowadzaną igłę). Aby stwierdzić obecność lub brak komórek rakowych w pacjenta, lekarz musi pobrać od 6 do 13 próbek tkanki prostaty z różnych jej obszarów. Dzięki temu badaniu otrzymuje się fragment tkanki o kształcie cylindrycznym, który następnie badany jest w laboratorium patomorfologicznym. Wyniki są gotowe na ogół w ciągu 1-3 dni, lecz może to trwać dłużej. Jeśli w próbce zostanie stwierdzony rak, patomorfolog określi również tzw. grading, czyli stopień złośliwości histologicznej nowotworu.

Niestety – mimo, że czasami pobiera się więcej próbek możliwe jest pominięcie obszarów nowotworu. W takim wypadku choroba może być obecna, a w badaniu mikroskopowym próbek nie stwierdza się raka. W medycynie taką sytuację określa się „wynikiem fałszywie ujemnym”. Jeśli lekarz nadal nie jest pewny diagnozy (prawidłowe komórki w próbkach, a poziom PSA wysoki) w krótkim czasie powtarza się biopsje, żeby wykluczyć ostatecznie obecność raka prostaty.

Sugerując się opisem można by przypuszczać, że biopsja prostaty jest badaniem bardzo bolesnym, jednak jeśli stosowany jest tzw. pistolet biopsyjny trwa ono dosłownie sekundy. Pacjent może też zawsze poprosić lekarza o zastosowanie znieczulenia miejscowego.

Grading raka prostaty
Prawie wszyscy patomorfolodzy do oceny stopnia zaawansowania raka prostaty stosują tzw. skale Gleasona. W skali tej liczbom od 1 do 5 przypisany jest mikroskopwy obraz tkanki prostaty. Jeśli przypomina ona zdrową tkankę oznacza się ją numerem 1 w skali Gleasona. Jeśli komórki tej tkanki mają typowe cechy komórek rakowych, a do tego rozprzestrzeniają się na sąsiadujące tkanki (tworząc tzw. nacieki nowotworowe) oznaczana jest numerem 5. Cyfry 2, 3, 4 oznaczają odpowiednie stadia pośrednie pomiędzy tymi stanami.
Ponieważ w raku prostaty mogą występować obszary o różnych stopniach zaawansowania, grading stosuję się do 2 z nich stanowiących większość objętości nowotworu. Gdy zsumuje się cyfry, które odpowiadają ich obrazom w skali Gleasona, wynik stanowi tzw. Punktacje Gleasona ( lub sumę Gleasona), która obejmuje cyfry od 2 do 10. Im wyższy wynik punktacji Gleasona tym większe jest ryzyko szybszego wzrostu i rozprzestrzeniania się raka prostaty.

O tym należy pamiętać przed biopsją!

Z uwagi na fakt, że biopsja należy do badań inwazyjnych, tzn. narusza ciągłość ściany odbytnicy, do tego badania wymagane jest odpowiednie przygotowanie pacjenta. Zaleca się by pacjent do biopsji pozostał na czczo, zastosował środek przeczyszczający oraz odpowiednio wcześniej przyjął lek o działaniu przeciwbakteryjnym. Rodzaj leku przeczyszczającego i przeciwbakteryjnego należy uzgodnić wcześniej z urologiem wykonującym biopsję.

Pacjenci leczeni lekami z grupy leków przeciwkrzepliwych, obecnie bardzo często wykorzystywanymi m. in. w leczeniu choroby wieńcowej serca, nadciśnieniu tętniczym koniecznie muszą o tym fakcie poinformować lekarz urologa wykonującego biopsję i zaprzestać przyjmowanie tych leków co najmniej 7 dni przed terminem planowanej biopsji. Zaniedbanie tego może spowodować wystąpienie poważnych powikłań po wykonanej biopsji. W przypadku gdy pacjent ma wątpliwości co do możliwości odstawienia tych leków, powinien odpowiednio wcześniej skonsultować się z lekarzem, który je ordynuje. W pierwszych dobrach po wykonanej biopsji pacjent może odczuwać pieczenie, ból w cewce moczowej, zaobserwować czerwone zabarwienie moczu, częstsze oddawanie moczu, osłabienie strumienia moczu. W przypadku gdy dolegliwości te przedłużają, nasilają się lub gdy wystąpi gorączka należy bezwzględnie skontaktować się z urologiem.

Rak gruczołu krokowego jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących u mężczyzn. Warunkiem radykalnego wyleczenia jest wczesne rozpoznanie nowotworu. Dlatego mężczyźni powyżej 50. roku życia, także ci, którzy nie odczuwają dolegliwości ze strony układu moczowego, powinni corocznie poddawać się badaniu urologicznemu oraz sprawdzać stężenie PSA we krwi.